بانک مرکزی ایران به‌خاطر تحریم‌های آمریکا از سویفت حذف شد

شبکه‌ی ارتباطات مالی بین‌المللی با نام کامل The Societu for Worldwide Interbank Financial Telecommunication  یا Swift، شبکه‌ای جهانی بین بانک‌های کشورهای مختلف است که به‌منظور تبادل پول بین این سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقر اصلی این شبکه در بلژیک قرار دارد. سویف یک سازمان بین‌المللی محسوب می‌شود؛ بدین معنی که هیچ کشور یا دولت مشخصی آن را اداره نمی‌کند.

البته واقعیت عملکرد این شبکه، متفاوت از تعاریف بالا است. ایالات متحده‌ی آمریکا، بر حسب عادت روی این سازمان بین‌المللی نیز فشار وارد می‌کند. در آخرین اقدام،‌سویفت تحت تأثیر این فشارها، مجبور به حذف بانک مرکزی ایران از شبکه‌ی خود شد. این تصمیم و فشارهای آمریکا بر سویفت، چندی پیش توسط استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده مطرح شد:

من مطمئن هستم که سویفت، خدمات خود به بانک مرکزی ایران و دیگر سازمان‌های مالی این کشور را متوقف خواهد کرد. سویفت با این حرکت، یکپارچگی سیستم مالی بین‌المللی را حفظ می‌کند.

نکته‌ی قابل توجه، فشار وارد شده بر سویفت از طرف آمریکا است. منوچین هفته‌ی پیش تهدید کرده بود که در صورت اجرایی نشدن این تحریم، خود شبکه‌ی سویفت نیز هدف تحریم‌های آمریکا قرار خواهد گرفت. او در صحبت‌های خود به این نکته اشاره کرده بود که این شبکه نیز مانند هر نهاد دیگر جهانی است. به بیان دیگر، آمریکای‌های هر سازمان بین‌المللی را تحت سلطه‌ی خود می‌دانند. در تعریف ساده‌تر، سیستم تبادل سویفت برای همه‌ی کشورهای جهان باز است؛ مگر این که آمریکا تصمیم دیگری بگیرد!

به‌هرحال این سازمان هفته‌ی گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد:

سویفت در راستای حمایت از انعطاف‌پذیری و یکپارچگی سیستم مالی جهانی، به‌عنوان یک اپراتور بی‌طرف خدمات جهانی، دسترسی برخی از بانک‌های ایران را به سیستم خود قطع می‌کند. این حرکت، باوجود عدم تمایل از طرف ما، در جهت پایداری و یکپارچگی سیستم مالی جهانی انجام شده است. مأموریت همیشگی ما، ارائه‌ی خدمات به‌عنوان یک سازمان بی‌طرف جهانی خواهد بود.

در این میان،‌فعالان بازار ارز دیجیتال که بزرگ‌ترین مخالفان حرکت‌های این‌چنینی هستند، واکنش‌های تندی نسبت به تصمیمات سویفت دارند. به‌عنوان مثال نیک کارتر یکی از فعالان بازار بیت کوین در مورد سویفت توییت کرد:

سویفت، بازوی اعمال قدرت دولت آمریکا است. سیستم مالی کنونی،‌ ابزاری برای توسعه‌ی قدرت‌نمایی آمریکایی‌ها محسوب می‌شود. این سیستم برای بسیاری از کشورها، و نه همه، کار می‌کند.

کارشناسان جهانی، در مورد کلیت تحریم‌های آمریکا با هدف فشار بر ایران، بحث‌های متعددی مطرح کرده‌اند. در این میان، آن‌چه که بیش از همه برای آنها مهم به‌نظر می‌رسد،‌ آسیب وارد شده به مردم ایران، در اثر تحریم شبکه‌ی بانکی سویفت است. آنها معتقدند این تحریم، زندگی بسیاری از مردم عادی و کسب‌وکارهای آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

ثیلو براتمن مدیر اجرایی شرکت‌ آلمانی VDMA در مورد این تحریم‌های می‌گوید:

سویفت، خون جاری در پرداخت‌های بین‌المللی محسوب می‌شود. هرگونه محدودیت، هرچند کوچک در بی‌طرفی این سیستم غیرقابل قبول خواهد بود. امروز ایران،‌ فرا روسیه و پس از آن چین، در معرض این محدودیت‌ها هستند.

تحریم‌های ناعادلانه‌ی آمریکا علیه ایران، به‌قدری غیرعقلانی به نظر می‌رسد که نزدیک‌ترین متحدان آنها نیز به آن انتقاد کرده‌اند. بریتانیا، آلکان و فرانسه به‌عنوان متحدان همیشگی آمریکا، در بین ۵ کشوری هستند که سیستمی مخصوص تبادل با ایران و شرکت‌های آن ایجاد کرده‌اند. این سیستم با‌عنوان SPV در جهت تسهیل تجارت شرکت‌های خارجی با ایران طراحی شده است.

به‌هرحال در این قضیه هم فعالان بازار ارزهای رمزنگاری شده، راه‌حل کاربردی را استفاده از این پول‌ها می‌دانند. درواقع مردم عادی ایران برای تراکنش پول با خارج از کشور، ارتباطی با سیستم‌های بزرگ مانند سویفت یا SVP ندارند. آنها می‌توانند با استفاده از این ارزها تاحدودی مشکلات تبادل مالی خود را برطرف کنند. البته لازم به ذکر است خرید و فروش ارزهای دیجیتال و تبادل آنها نیز به‌خاطر تحریم برخی از صرافی‌های آنلاین، با مشکلاتی مواجه خواهد بود.

نظر شما چیست؟ آیا ارزهای دیجتال می‌توانند راهکاری برای دور زدن تحریم‌های مالی ایران باشند؟